Spadki / Stwierdzenie nabycia spadku
Wprawdzie nabycie spadku przez spadkobierców następuje z mocy prawa z chwilą śmierci spadkodawcy, jednak aby udokumentować nabycie spadku wobec osób trzecich musimy legitymować się dokumentem w postaci postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku albo aktem poświadczenia dziedziczenia.
Kiedy następuje nabycie spadku?
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 i art. 925 kodeksu cywilnego).
W jaki sposób stwierdzić nabycie spadku?
Nabycie spadku następuje z mocy prawa z chwilą śmierci spadkodawcy. W praktyce spadkobiercom zmarłego byłoby trudno udowodnić osobom trzecim swój status, gdyby nie posiadały odpowiednich dokumentów - temu właśnie służą sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo wydawany przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia.
|
Co to jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku?
Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku stanowi dokument legitymujący spadkobiercę jako uprawnionego do władania spadkiem wobec osób trzecich. Zgodnie z kodeksem cywilnym domniemuje się, iż osoba, która legitymuje się postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku jest spadkobiercą. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców i przypadające im udziały spadkowe.
Co to jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Akt poświadczenia dziedziczenia stanowi odpowiednik sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, tyle że sporządzany przez notariusza. W przeciwieństwie do postanowienia wydawanego przez Sąd, które może być wydane tylko przez sąd właściwy (tzw. sąd spadku), akt poświadczenia dziedziczenia może być sporządzony przez dowolnego notariusza na terenie całego kraju.
|
Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, czy poświadczenie dziedziczenia?
Jak już wskazałem wyżej akt poświadczenia dziedziczenia nie może być sporządzony jeżeli:
1. spadkodawca zmarł przed dniem 1.07.1984 r.;
2. dziedziczenie następuje na podstawie jednego z testamentów szczególnych;
3. między spadkobiercami istnieją odmienne zdania co do tytułu dziedziczenia, kręgu osób uprawnionych do spadku, albo udziałów w spadku.
W wyżej wymienionych sytuacjach należy wystąpić do sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
Dodatkowo należy pamiętać o tym, że zgodnie z art. 1025 par. 3 kodeksu cywilnego przeciwko domniemaniu wynikającemu ze stwierdzenia nabycia spadku nie można powoływać się na domniemanie wynikające z zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.
|
Kiedy można wystąpić o stwierdzenie nabycia spadku?
Zgodnie z kodeksem cywilnym twierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty śmierci spadkodawcy, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Ograniczenie to dotyczy jednak jedynie możliwości wydania stosownego postanowienia przez sąd i nie ma przeszkód żeby stosowny wniosek złożyć wcześniej (na wyznaczenie posiedzenia przez sąd i tak zazwyczaj trzeba trochę poczekać, więc warto mieć to na uwadze).
Kto może wystąpić o stwierdzenie nabycia spadku?
Kodeks cywilne bardzo szeroko określa krąg osób mogących wystąpić o stwierdzenie nabycia spadku, wskazując, że może to być "każdy kto ma w tym interes" (art. 1025 par. 1 KC). Oznacza to, że z wnioskiem wystąpić mogą wszystkie osoby zainteresowane wywołaniem skutków prawnych jakie wiążą się z wydaniem postanowienia przez sąd. Osobami zainteresowanymi są oczywiście spadkobiercy, ale oprócz nich wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku zainteresowani są także zapisobiercy, uprawnieni do zachowku, wierzyciele spadkodawcy albo spadkobiercy i wszystkie te osoby uprawnione są do złożenia wniosku.
Do jakiego sądu wystąpić o stwierdzenia nabycia spadku?
Sądem właściwym do stwierdzenia nabycia spadku jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego ostatniego miejsca zamieszkania ustalić się nie da sąd miejsca gdzie znajduje się majątek spadkowy lub jego część. W braku powyższych podstaw właściwy jest sąd rejonowy dla m. st. Warszawy (art. 628 kodeksu cywilnego).
Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien zawierać:
1. oznaczenie sądu, do którego jest skierowany;
2. oznaczenie rodzaju pisma (tj. wniosek o stwierdzenie nabycia spadku);
3. imię, nazwisko i adres składającego wniosek;
4. imię nazwisko oraz datę śmierci spadkodawcy;
5. miejsce ostatniego zamieszkania spadkodawcy;
6. imiona, nazwiska oraz adresy pozostałych spadkobierców;
7. podpis strony lub jej przedstawiciela ustawowego albo pełnomocnika;
8. wymienienie załączników.
|
Do wniosku należy dołączyć:
1. testament w oryginale (jeżeli spadkodawca go pozostawił);
2. odpis skrócony aktu zgonu w oryginale;
3. odpisy skrócone aktów urodzenia dzieci zmarłego i aktów małżeństwa zamężnych córek;
4. odpis skrócony aktu małżeństwa wdowy lub wdowca;
5. opłatę sądową w kwocie 50 zł w znakach sądowych albo dowód jej uiszczenia na konto właściwego sądu.
Uwaga! Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może być złożony i rozpoznany także w postępowaniu o dział spadku.